1945–2006
Prof. dr Wiktor Grzywo-Dąbrowski
ur. 15.08.1885r. – zm. 21.12.1968r.
Historia akademickiej medycyny sądowej w Łodzi rozpoczęła się dopiero po II Wojnie Światowej, choć już znacznie wcześniej, w latach 1912-1917, działał w naszym mieście późniejszy luminarz medycyny sądowej prof. Wiktor Grzywo-Dąbrowski. Zanim przeniósł się on do Warszawy by w roku 1921 zostać powołanym na stanowisko profesora nadzwyczajnego Katedry Medycyny Sądowej Uniwersytetu Warszawskiego – od roku 1912 był ordynatorem szpitala psychiatrycznego w Kochanówku pod Łodzią (obecnie jest to część administracyjna miasta) i prosektorem miasta Łodzi, wykonując sądowo-lekarskie sekcje zwłok dla potrzeb organów ścigania. Jako ciekawostkę można przytoczyć fakt, że sądowo-lekarskie sekcje zwłok były wówczas wykonywane w tym samym budynku, który obecnie – po rozbudowie – jest siedzibą Katedry Medycyny Sądowej.
Po II Wojnie Światowej – jako pierwsza w Polsce – powstała Katedra Medycyny Sądowej w Lublinie pod kierownictwem prof. Sergiusza Schilling-Siengalewicza (jesień 1944 r.), a nieco później wznowiły swoją działalność Katedry w Warszawie, Krakowie i Poznaniu (wiosna 1945 r.). W Łodzi Katedra Medycyny Sądowej powstała kilka miesięcy później – w sierpniu 1945 r. W następnym roku powstały jeszcze dwie Katedry, w Gdańsku i Wrocławiu, co zakończyło na wiele lat proces tworzenia akademickich Katedr Medycyny Sądowej.
Katedra Medycyny Sądowej w Łodzi działała od sierpnia 1945 r. pierwotnie w ramach Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Łódzkiego, który w dniu 12 pażdziernika 1945 r. uroczyście otworzył swój pierwszy rok akademicki. Z dniem 1 października 1950 r. powstała na bazie Wydziału Lekarskiego nowa uczelnia – Akademia Medyczna w Łodzi. W kolejnym roku powołano w jej ramach Fakultet Wojskowo-Lekarski – Wojskowe Centrum Wyszkolenia Medycznego (WCWMed), które stało się zalążkiem Wojskowej Akademii Medycznej. W tym okresie Katedra Medycyny Sądowej w Łodzi prowadziła zajęcia dydaktyczne zarówno dla studentów Wydziału Lekarskiego, jak i studentów Fakultetu Wojskowo-Lekarskiego. W roku 1958 doszło do wydzielenia się tego Fakultetu i powołano nową uczelnię – Wojskową Akademię Medyczną z odrębną Katedrą Medycyny Sądowej. Taki stan utrzymał się przez ponad 40 lat, aż do 1 października 2002 r., kiedy to na mocy Ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. (Dz. Ustaw nr 141, poz. 1184 z dnia 5 września 2002 r.) połączono Akademię Medyczną i Wojskową Akademię Medyczną w Uniwersytet Medyczny w Łodzi.
Katedra Medycyny Sądowej rozpoczęła swą działalność we wspomnianym już powyżej budynku, gdzie pracował prof. Grzywo-Dąbrowski, przy ul. Sędziowskiej 18a, przeniosła się następnie do budynku Collegium Anatomicum przy ul. Narutowicza 60, po czym w styczniu 1969 r. powróciła do pierwotnej siedziby przy ul. Sędziowskiej, którą w międzyczasie powiększono dobudowując piętro. W tym też budynku znajduje się do dnia dzisiejszego.
Prof. dr Wacław Lewiński
ur. 03.08.1897r. – zm. 17.05.1947r.
Pierwszym kierownikiem Katedry był prof. Wacław Lewiński, uczeń profesorów Sergiusza Schilling-Siengalewicza i Wiktora Grzywo-Dąbrowskiego. Zajmował on to stanowisko bardzo krótko, bo od powstania Katedry do maja 1947 r., kiedy zmarł
Prof. dr hab. Bronisław Puchowski
ur. 20.10.1896r. – zm. 11.09.1974r.
Kolejnym kierownikiem został prof. Bronisław Puchowski, który prowadził Katedrę przez dwa dziecięciolecia, od roku 1947 do 1967, kiedy to przeszedł na emeryturę. Był on również uczniem profesora Sergiusza Schilling-Siengalewicza. Prof. Puchowski habilitował się w roku 1947 na podstawie rozprawy: O zatruciu tlenkiem węgla. Był on również promotorem 3 przewodów doktorskich: 1) dr. n. med. Jerzego Ernesta (1951) Śmierć wskutek zatoru powietrznego, 2) dr. n. med. Zygmunta Fiedorczuka (1963) Obkurczenie jelit jako objaw anatomopatologiczny zatrucia alkoholem metylowym oraz jego przyczyny i 3) dr n. med. Aurelii Garbowskiej-Górskiej (1967) O tak zwanym pośmiertnym obrzęku płuc oraz innych zmianach pośmiertnych w płucu szczura białego.
Prof. dr hab. Zygmunt Fiedorczuk
ur. 26.05.1925r. – zm. 30.03.1997r.
Po przejsciu na emeryturę prof. Puchowskiego Katedrę objął jego uczeń prof. Zygmunt Fiedorczuk (w latach 1967-1972 był on p.o. kierownika), który zajmował to stanowisko do swego przejścia na emeryturę w roku 1990. Prof. Fiedorczuk habilitował się w roku 1970 na podstawie rozprawy: Wchłanianie magnezu z przewodu pokarmowego królików po wprowadzeniu dodwunastniczym hipertonicznych roztworów wodnych siarczanu magnezowego. Był on promotorem przewodu doktorskiego: dr. n. med. Janusza Skórniewskiego (1972) Zróżnicowanie serologiczne ludności regionu łódzkiego. W tym samym roku doktoryzował się również drugi pracownik Katedry dr n. med. Mirosław Kosicki na podstawie rozprawy: Zmiany patomorfologiczne w narządach wewnętrznych szczura białego w ostrym zatruciu trójchloroetylenem i określanie stopnia toksyczności tego związku, promotor: prof. dr hab. Leszek Woźniak.
Dr n. med. Aurelia Garbowska-Górska
ur. 30.03.1930r. – zm. 26.12.2000r.
Po odejściu prof. Fiedorczuka, w latach 1990-1997 p.o. kierownikiem Katedry została jego uczennica – dr n. med. Aurelia Garbowska-Górska.
Prof. zw. dr hab. n. med. Stefan Szram
ur. 04.01.1936r.
Z dniem 1 grudnia 1997 roku kolejnym kierownikiem Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej został prof. Stefan Szram, kierujący nim przez blisko dekadę do swego przejścia na emeryturę w dniu 30 września 2006 r. Prof. Szram habilitował się w roku 1977 na podstawie rozprawy Badania morfologiczne i biochemiczne serca w ostrym doświadczalnym zespole mocznicowym. Był on promotorem w 12 przewodach doktorskich, w tym w 5 przeprowadzonych już podczas pracy w Katedrze i Zakładzie Medycyny Sądowej ( 1) Agnieszka P. Jurczyk: Analiza porównawcza wybranych parametrów stresu oksydacyjnego i układu antyoksydacyjnego oraz ocena ilościowa i jakościowa morfodynamiki uszkodzeń wątroby u szczurów w przewlekłej intoksykacji glikolem etylenowym, metanolem i etanolem, 2004; 2) Beata Jankowska: Ocena morfodynamiki uszkodzeń i wybranych parametrów stresu oksydacyjnego w nerce szczura w przewlekłej intoksykacji glikolem etylenowym, metanolem i etanolem, 2004; 3) Adam Prośniak: Badania nad wydajnością różnych metod izolacji DNA i ocena ich przydatności w genetyce sądowej, 2004; 4) Ewa Meissner: Badania nad wybranymi parametrami stresu oksydacyjnego i układu antyoksydacyjnego oraz morfodynamiką uszkodzeń serca w przewlekłej doświadczalnej intoksykacji etanolem, metanolem i glikolem etylenowym, 2005; 5) Maciej Barzdo: Ocena wybranych parametrów stresu oksydacyjnego i układu antyoksydacyjnego oraz ilościowa i jakościowa ocena morfodynamiki uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego szczurów w przebiegu przewlekłej doświadczalenej intoksykacji etanolem, metanolem i glikolem etylenowym, 2005). Ponadto w początkowym okresie kierowania Katedrą i Zakładem przez prof. Szrama 2 jego asystentów obroniło prace doktorskie w innych jednostkach ( 1) Łukasz Antoszczyk: Badania nad rolą miofibroblastów w patogenezie włóknienia śródmiąższowego w wybranych glomerulopatiach pierwotnych, 1999, promotor: prof. dr hab. Marian Danilewicz; 2) Renata Jacewicz: Polimorfizm systemów VNTR: D7S21, D12S11 i D5S110 i jego zastosowanie w dochodzeniu ojcostwa, 2001, promotor: prof. dr hab. Danuta Miścicka-Śliwka). W roku 2004 pod opieką prof. Szrama habilitował się Jarosław Berent na podstawie rozprawy: Biostatystyczna interpretacja badań genetycznych w dochodzeniu ojcostwa dla przypadków bliskiego pokrewieństwa pozwanego mężczyzny i ojca biologicznego.
W ramach Katedry Medycyny Sądowej do 2005 r. funkcjonował tylko jeden zakład – Zakład Medycyny Sądowej. W tym to roku uchwałą Senatu Uniwersytetu Medycznego powołany został jeszcze drugi zakład – Zakład Orzecznictwa Sądowo-Lekarskiego i Ubezpieczeniowego. Po wygraniu konkursu kierownikiem nowego zakładu został prof. Jarosław Berent, który kierował nim do końca roku akademickiego 2005/2006. W tym czasie w Katedrze stopień doktora uzyskała Magdalena Spólnicka na podstawie rozprawy: Polimorfizm STR niekodującego regionu genu ludzkiego hormonu wzrostu (HUMGHCSA) i jego wykorzystanie w identyfikacji osobniczej, 2006, promotor: prof. dr hab. Jarosław Berent. Ponadto po zdaniu egzaminu państwowego w sesji jesiennej 2005 r. dr n. med. Agnieszka Paula Jurczyk uzyskała tytuł specjalisty medycyny sądowej (kierownik specjalizacji: prof. dr hab. Jarosław Berent)
Prof. dr hab. n. med. Walenty Lewkowski
ur. 06.07.1916r. – zm. 21.12.1990r.
Doc. dr hab. n. med. Edmund Orszański
ur. 20.11.1934r. – zm. 03.01.2013r.
Dr n. med. Jan Dzida
ur. 15.05.1946r. – zm. 30.03.2015r.
Wartymi krótkiego choćby wspomnienia są również koleje „wojskowej” gałęzi łódzkiej medycyny sądowej. Wspomniany już wyżej prof. Bronisław Puchowski organizował pod koniec lat 50-tych także Katedrę Medycyny Sądowej Wojskowej Akademii Medycznej. Pierwszym kierownikiem tejże Katedry został prof. Walenty Lewkowski (do roku 1985), a po nim doc. Edmund Orszański (1985-1988). Po odejściu doc. Orszańskiego kierownikiem został dr n. med. Jan Dzida i był nim aż do swego przejścia na emeryturę, co zbiegło się z połączeniem w 2002 r. obu łódzkich uczelni medycznych.